Cây xô thơm là chi lớn nhất nằm trong họ bạc hà với hơn 1000 loài cây bụi, thảo dược lâu năm, và hằng năm. Trong họ bạc hà, cây xô thơm là thành viên của dòng Mentheae trong phân họ Nepetoideae. 

Cây xô thơm xuất xứ ở vùng Địa Trung Hải, được trồng khắp thế giới, phát triển nơi có ánh nấng mặt trời. Cây được trồng bằng hạt giống vào mùa xuân, người ta thay cây sau khi cây được 3-4 năm tuổi. Lá được hái vào mùa hè.

Đặc điểm cây xô thơm:

Cây xô thơm có chiều cao khoảng 80cm, thân hình vuông. Lá cây thuôn dài có thể dài tới 6,4cm, rộng 2,5cm, lá cây thường có màu xám xanh nhưng cũng có một số cây có lá màu tím.  Các hoa mọc thành từng chùm hoặc chùy, và thường cho ra đời những  bông hoa có màu sắc sặc sỡ nằm trong tông màu xanh đến đỏ, thậm chí cũng có màu trắng và vàng nhưng ít phổ biến hơn. Cây thường ra hoa vào cuối mùa Xuân và mùa Hè.

Cây xô thơm phát triển tốt ở nơi có đầy đủ ánh nắng mặt trời. Cây thường được nhân giống bằng hạt, sau khi trồng được 3-4 năm sẽ thay cây mới.

Công dụng của cây xô thơm:

Tên thực vật của cây xô thơm nhằm ám chỉ đến đặc tính dược thảo quan trọng, “salvia” có nguồn gốc từ “salvare”, trong tiếng Latinh nghĩa là “chữa lành”. Thời trung cổ có câu nói lặp lại điều trên “Tại sao một con người phải chết trong khi cây xô thơm mọc trong vườn anh ta?”. Ngày nay, cây xô thơm là một cây thuốc hay chữa bệnh đau cổ họng, tiêu hóa kém và kinh nguyệt không đều, đồng thời cũng được dùng làm thuốc bổ gây kích thích nhẹ. Cây có vị hơi ấm, đắng và có tác dụng làm se.

Các lá của cây xô thơm, theo y học hiện đại, có một chất khử trùng, chống viêm, có tác dụng lợi tiểu. Nó được sử dụng để tăng cường hệ thống thần kinh, rung tay, để giảm mồ hôi. Lá cây xô thơm được sử dụng như là một nước súc miệng sát khuẩn trong viêm miệng, chảy máu nướu răng, Khi bị đau họng (ủ 10-30 g lá khô trong 1 cốc nước xôi). Hít tinh dầu của cây xô thơn giúp điều trị bệnh  viêm đường hô hấp. Lá của cây xô thơm được phơi khô và dùng làm hỗn hợp gia vị trong nấu ăn.

Cây xô thơm được sử dụng trong ẩm thực vì có hương vị nồng ấm và có vị cay nhẹ, có pha chút đắng, với hương thơm hoang dại và man mát. Có thể ví cây xô thơm như cơn gió heo may, bởi cái vị tê tê man mát ngay đầu lưỡi.

Một số hình ảnh tham khảo về cây xô thơm:

Cây Cảnh ILG